پیرمرد و دخترکخودروسازان همچنان معترض، بازار همچنان در انتظار
افکارنیوز، انگار قرار نیست آرامش به دنیای خودروها باز گردد. تولید خودرو در نخستین ماه سال باز هم کاهش یافت و بنا بر آمارهای رسمی، تولید خودرو در نخستین ماه سال به کمتر از نصف در مقایسه با فروردین ماه ۹۱ رسید، تا نظامی که قرار بود با برقراری تعادل آرامش را به بازار آزاد خودروها بازگرداند دیگر حرفی برای گفتن نداشته باشد؛ صحبت از نظام عرضه و تقاضاست که در ماه‌های اخیر با کاهش چشمگیر تولید دیگر هیچ تعادلی را در خود نمی‌بیند و این امر در ماه‌هایی که به‌تازگی عرضه خودرو به بازار کاهش یافته بود، رکوردهای قیمتی بی‌نظیری را در بازار آزاد بر جای گذاشت.
در نخستین ماه سال ۲۲هزار و ۵۱۳ دستگاه خودرو سواری تولید شد که در مقایسه با فروردین ماه سال ۹۱ حدود ۵۹درصد و نسبت به نخستین ماه سال ۹۰ هم ۶۹درصد کاهش تولید را تجربه کرده است. در فروردین ماه سال ۹۱ که البته در مقایسه با سال ۹۰ تولید خودروهای سواری ۱۸هزار و ۱۸۲ دستگاه کاهش یافته بود، ۵۵هزار و ۸۳۱ دستگاه خودرو سواری تولید شده بود و میزان تولید امسال نشان می‌دهد که عرضه خودرو به بازار به کمتر از نصف رسیده است.
تولید انواع وانت نیز کاهش ۱۴.۶ درصدی را تجربه کرده به‌گونه‌ای که تولید این محصولات از ۲۹۵۳ دستگاه در فروردین ماه سال ۹۱ به ۲۵۲۱ دستگاه رسیده است.
تولید انواع کامیون، کامیونت و کشنده نیز با افت ۸۰.۵ درصدی از ۱۰۰۵ دستگاه به ۱۹۶ دستگاه کاهش یافته است. تولید انواع مینی‌بوس، میدل باس و اتوبوس نیز با افت ۶۶درصدی از ۴۷ دستگاه به ۱۶ دستگاه کاهش یافته است.
در این مدت تولید انواع سواری در گروه صنعتی ایران‌خودرو ۷۷.۷ درصد، پارس‌خودرو ۷۵.۱ درصد، سایپا ۳۲.۵ درصد، گروه بهمن ۵۰.۴ درصد و کرمان‌موتور صد‌درصد کاهش و در خودروسازی مدیران ۸۴درصد افزایش یافته است.
البته این آمار هفته گذشته نیز اعلام شد، اما آمار ارائه شده ایراداتی در بعضی از شاخص‌ها داشت که نسخه اصلاح شده آن روز گذشته منتشر شد.
کاهش تولید، گرانی آورده است
کاهش تولید خودرو در نخستین ماه سال در حالی رقم می‌خورد که در ماه‌های گذشته همواره، کاهش تولید دلیل اصلی گرانی خودروها در بازار آزاد اعلام شده است و گفته می‌شود بر هم خوردن نظام عرضه و تقاضا باعث به وجود آمدن تقاضای کاذب در بازار آزاد خودروها و شکل‌گیری بازار دلالی شده است و خودروها را بسیار گران‌تر از قیمت‌های واقعی به دست مصرف‌کنندگان می‌رساند و در مقابل سودهای کلان را نصیب دلالان می‌کند. تمام این‌ها به پشتوانه بر هم خوردن نظام عرضه و تقاضا است و با روند حرکتی که تولید در پیش دارد و کاهش را در نخستین ماه سال نیز تجربه کرده است، به نظر می‌رسد این نظام به این زودی‌ها به آرامش نخواهد رسید.
در این میان گفته می‌شود، مشاور انجمن خودروسازان ایران نیز کاهش تولید خودروها را دلیل اصلی افزایش قیمت‌ها دانسته و گفته بود که قیمت خودروهای داخلی در بازار آزاد مقداری افزایش یافته که کاهش تولید خودرو از دلایل اصلی افزایش قیمت‌هاست.
داوود میرخانی‌رشتی درباره دلایل کاهش تولید خودرو و اثرات آن بر قیمت خودروهای داخلی اظهار کرده بود: کاهش تولید خودرو موجب بر هم خوردن تعادل عرضه و تقاضا و صعودی شدن قیمت‌ها در بازار آزاد شده است اما درباره کاهش تولید کسانی باید پاسخ‌گو باشند که به دلایل مختلف موجب تضعیف صنعت خودرو شدند.
وی با بیان این‌که با وجود گذشت یک سال از مصوبه کارگروه حمایت از تولید در زمینه پرداخت تسهیلات دو‌هزار‌میلیارد تومانی به خودروسازان تاکنون این اقدام صورت نگرفته است، گفته: علاوه بر آن شورای رقابت حدود سه ماه بازار فروش خودروسازان را قفل و جریان ورود نقدینگی به شرکت‌های خودروساز را قطع کرد که نتیجه آن کاهش بیشتر تولید قطعه و خودرو در کشور است.
مشاور انجمن خودروسازان ایران ادامه داده بود: از آن سو نیز سازمان حمایت و کمیته قیمت‌گذاری خودرو در سال‌های اخیر مانع از واقعی شدن قیمت خودروها شدند که همین سرکوب مالی موجب شد خودروسازان نتوانند طرح‌های توسعه‌ای برای افزایش کیفیت و تنوع محصولات را اجرا کنند.
وی افزوده بود: در این شرایط خودروسازان نتوانستند مطالبات قطعه‌سازان را پرداخت کنند به این ترتیب بعضی از شرکت‌های قطعه‌سازی تعطیل شد و تیراژ تولید قطعات کاهش یافت که نتیجه مستقیم آن نیز کاهش تولید خودرو در کشور است.
مشاور انجمن خودروسازان ایران با بیان این‌که از سازمان‌های مسئول و غیرمسئول توقع می‌رود در شرایط بحرانی از صنعت خودرو حمایت کنند، تصریح کرده بود: متاسفانه اتفاقاتی که در چند ماهه اخیر رخ داد درست عکس این انتظار بود.
هرچند که مشاور انجمن خودروسازان، بار دیگر توپ بر هم خوردن بازار در دو سه ماه گذشته را به زمین شورای رقابت انداخت و نشان داد که خودروسازان با وجود پذیرش ضمنی دستورالعمل جدید شورای رقابت برای قیمت‌گذاری خودروها همچنان از تورم بخشی که برای خودروها اعلام شده است، ناراضی هستند و شاید بتوان رد پای این نارضایتی را در آمار تولید ماه‌های آینده آن‌ها نیز دید. آماری که در نخستین ماه سال خیلی خوش‌یمن نبود و پیش از این‌که دستورالعمل جدید شورای رقابت ابلاغ شود، کاهش ۵۷/۸درصدی را در تولید انواع خودرو تجربه کرد.
خودروسازان باز هم معترض
در این میان و با وجود تمامی این نارضایتی‌ها از تورم بخشی که در اردیبهشت ماه برای خودروهای پرتیراژ که ارزبری کمتری داشتند، اعلام شد، بانک مرکزی روز سه‌شنبه تورم بخشی خودروهایی‌را که ارزبری بالایی دارند، اعلام کرد تا بار دیگر صدای اعتراض خودروسازان را بلند کند.
گفته می‌شود تورم بخشی خودروهایی که ارزبری بیشتری دارند از سوی بانک مرکزی بین ۵۲ تا ۶۰درصد اعلام شده است و این رقم اصلا مورد پذیرش خودروسازان نیست. در همین باره رییس انجمن خودروسازان از اعتراض خودروسازان به اعلام تورم ۶۰درصدی برای خودروهای دارای ارزبری بالا خبر داده و گفته است که «فرمول قیمت‌گذاری خودروهای دارای ارزبری بالا برای خودروساز توجیه اقتصادی ندارد.» احمد نعمت‌بخش در پاسخ به این سوال که آیا روز گذشته جلسه‌ای برای قیمت‌گذاری خودروهای با ارزبری بالا تشکیل شده یا خیر، گفت: «شورای رقابت در این‌باره جلسه‌ای نداشته است، زیرا شرکت‌های خودروساز به این فرمول اعتراض کرده‌اند و معتقدند که توجیه اقتصادی ندارد.»
وی افزود: «چطور ممکن است دلار ۱۲۰۰ تومانی ۳۵۰۰ تومان شود اما میزان تورم خودروهای با ارزبری بالا ۶۰درصد تعیین شود.»
رییس انجمن خودروسازان گفت: «در محاسبه میزان تورم خودروهای با ارزبری بالا، تاریخ مبنا هم نادرست است و نباید فروردین ۹۱ را به عنوان مبنا انتخاب کنند، زیرا خودروساز در آن تایخ هم ضرر می‌کرده است.»
وی افزود: «شورای رقابت و آقای پژویان مالیات‌ها و هزینه‌های مالی را هم قبول نکردند که این هزینه‌ها شامل وام‌های بانکی بهره‌داری می‌شود که پرداخت شده است.»
نعمت‌بخش در پاسخ به این سوال که خودروهایی که تعیین قیمت شده است، با محدودیت فروش نقدی مواجه شده‌اند، گفت: «در حال حاضر تولید پایین آمده است و خودروسازان به تعهدات گذشته خود عمل می‌کنند.» وی افزود: «از زمانی که مصوبه کارگروه حمایت از تولید درباره تخصیص دو‌هزار‌میلیارد تومان به خودروسازان اجرا نشد و همچنین کش و قوسی که برای تعیین قیمت‌ها در یکسال گذشته رخ داد باعث شد تولید با افت مواجه شود.»
با این اعتراضات به نظر می‌رسد، به این زودی‌ها آرامش به بازار آزاد خودروها باز نخواهد گشت و هرچند که فعالان بازار خودروها می‌گویند که این روزها بازار زیر سایه رکود است و چندان خریداری در این بازار گرانی دیده نمی‌شود اما به تعطیلات تابستان نزدیک می‌شویم و اگر قرار نباشد رسم بازار بر هم بخورد، باید متقاضیان خرید خودرو افزایش یابند که این امر ممکن است بار دیگر رکوردشکنی‌های قیمتی را به بازار آزاد خودروها بیاورد و آرامش را بیش از پیش از این بازار دور کند.
خشم از اجرایی شدن برجام 