بچه‌ها چگونه حسادت را می‌آموزند؟

علی باغبانیان در گفت‌وگو با فارس، حسادت را یک نوع عدم احساس خوشحالی از موفقیت دیگران توصیف کرد و افزود: از لحاظ این رفتار غیر طبیعی است و رفتاری است که نهایتاً به عوارض و خطرات زیادی منجر می‌شود.

وی اضافه کرد: این اختلال معمولاً از سه چهار سالگی خود را نشان می‌دهد هر چند ممکن است مفهوم حسادت را مانند بزرگسالان درک نکنند اما تبعیض در رفتار والدین و محبت کردن را می‌فهمند. به همین دلیل همیشه به والدین توصیه می‌شود که تا سن سه چهار سالگی کودک دوباره به بچه‌دار شدن اقدام نکنند.

باغبانیان اظهار کرد: شایع‌ترین اختلال دری چه‌ها، اختلال در ارتباط اجتماعی است آنهایی که حسادت دارند ارتباطشان با اعضای خانواده به خصوص خواهر و برادر به حداقل می‌رسد کاهش غذا خوردن و در نهایت کاهش وزن و مشکلات فیزیکی (کاهش دور سر، حافظه، تمرکز و قدرت بدنی) از عوارض دیگر  این احساس است.

این متخصص روانپزشکی اضافه کرد: یکی دیگر از علائم اختلال در رفتار اجتماعی، منزوی و گوشه گیر شدن است.در این حالت کودک بیشتر به ارتباطات غیر انسانی مثل کامپیوتر، رادیو و تلویزیون و بازی‌های رایانه‌‌ای متوسل می‌شود.


این روانپزشک اظهار کرد: در این کودکان پرخاشگری افزایش می‌یابد و ممکن است با درگیری با دیگر بچه‌ها به خصوص کوچکترها سبب آسیب شوند. این مسئله در محیط‌های کوچکتر بیشتر بروز می‌کند و کودک سعی می‌کند با رفتارهای غیر متعارف توجه والدین، مربی یا معلم خود را جلب کند اما هر چه محیط فراخ‌تر، بزرگ‌تر و متنوع‌تر باشد تحمل محیط عادی‌تر می‌شود و کمتر احساس ناراحتی می‌کند.

باغبانیان گفت: با به دنیا آمدن اولین بچه، کودک عادت می‌کند که توجه تمام افراد خانواده اعم از پدر و مادر، خاله و عمه و پدر بزرگ و ... را داشته باشد و اگر توجه هر کدام از این افراد را به هر دلیل به دست نیاورد دچار حسادت می‌شود. مهمترین علت حسادت‌های کودکانه کم توجهی والدین و محبت یا توجه بیشتر به یک فرد دیگر است. معمولاً روال طبیعی این است که بعد از بچه دوم و با به دنیا آمدن بچه سوم معمولاً این حسادت‌ها کمتر می‌شود که البته بستگی زیادی به رفتار و برخورد والدین با این قضیه دارد.

به گفته وی، بدگفتاری پدر و مادر در مورد کودک و در مقابل دیگران باعث می‌شود حسادت‌ها در کودک ادامه یابد.مخصوصاً بدترین کار این است که در آن لحظه با بچه برخورد مستقیم شود به خاطر رفتار حسادت آمیز که باعث می‌شود بدترین ضربه روحی به کودک وارد شود و کودک احساس تنفر به فرد مورد حسادت پیدا کند.

وی ادامه داد: این رفتار باعث می‌شود رفتارهای حسادت آمیز تا بزرگسالی ادامه پیدا کند و حتی عواقبی چون قتل و آسیب رساندن به اطرافیان بروز کند که این رفتار حتی در داستان‌های دینی ما مثل هابیل و قابیل و حضرت یوسف هم اشاره شده است.

باغبانیان توصیه کرد: بهترین راه پیشگیری از حسادت در سنین زیر 5سال آموزش یکسری نقاط مثبت مانند حضور در جمع و ارتباطات اجتماعی است تا کودک به جمع بپیوندد و خود را جزئی از جمع بداند و به این ترتیب رفتار گروهی در کودک تقویت می‌شود و امکان یکسری فعالیت‌ها را پیدا می‌کند همچنین می‌‌توان به کودک نوعی آمادگی داد و فواید و مزایای اجتماعی بودن را شرح داد و احساس محبت به همنوع را در او ایجاد کرد. با به وجود آمدن حس اعتماد به نفس این حس جایگزین حسادت می‌شود.

این روانپزشکی تاکید کرد: والدین نباید به احساس حسادت در بچه‌‌ها دامن بزنند مثلاً در بحث در درگیری بچه‌ها تا زمانی که احتمال آسیب جدی وجود نداشته باشد ورود نکنند. چرا که احساس طرفداری از یک طرف دعوا در بچه‌ها به وجود می‌آورد بهترین کار صبر و حوصله به خرج دادن است تا به مرور حساسیت به علاقه مندی فطری که خواهر و برادرها نسبت به هم دارند تبدیل شود و روابط بهبود یابد.

باغبانیان اظهار کرد: البته والدین باید در مقابل رفتارهای خطرناک و آسیب رسان کودک واکنش نشان دهند. مثل یکی دو ساعت او را از تماشای تلویزیون یا بازی محروم کنند تا کودک متوجه شود قانونی در خانواده حاکم است و باید از آن تبعیت کند.